Psikonöroimmünoloji Hangi Hastalıkların Kullanımında Etkilidir?
Psikonöroimmünoloji, davranış, sinir ve bağışıklık sistemi arasındaki ilişkilerle oldukça bağlantılı bir alandır. Diğer tıbbi alanlara kıyasla daha yeni bir çalışma alanı olan psikonöroimmünoloji, pek çok hastalığın koruyucu ve önlenebilmesi açısından önemlidir. Bu çalışma alanı, hastalıkların neden oluştuğuna ve hastalıkların iyileşme sürecinde karşılaşılan problemlere yönelir. Rochester Üniversitesi Tıp Merkezi’nin psikiyatri bölümünde araştırmacı olan Robert Ader tarafından tıp literatürüne kazandırılan psikonöroimmünoloji, bağışıklık sistemi ve diğer ruhsal ve zihinsel süreçlerin birbiriyle yakın ilişki içerisinde olduğunu gösterir. Ader’e göre anksiyete, stres ve depresyon gibi durumlar, çevresel ve zihinsel faktörler bağışıklık sistemini etkiler. Ader’den sonra bu çıkarımı doğrulayan pek çok çalışma yapılmıştır.
Psikonöroimmünoloji Hangi Hastalıkların Tedavisinde Etkilidir?
Diyabet ve insülin direnci, kilo kontrolü, migren, depresyon, konstipasyon (kabızlık), otizm, irritabl bağırsak hastalığı, MS (Multiple Skleroz), dikkat eksikliği, sedef hastalığı ve hiperaktivite gibi sağlık problemleri psikonöroimmünolojik yaklaşımlarla tedavi edilebiliyor. Bu yaklaşımlar aynı zamanda konsantrasyon problemleri, dalgınlık romatoid artrit ve ankilozan spondilit, polikistik over sendromu, insulin direnci, SİBO, panik atak, egzama, dermatit, astım ve alerjik hastalıkların tedavisinde de destekleyici ve iyileştirici yönde çok başarılı ve olumlu sonuçlar veriyor. Psikonöroimmünolojik tedavinin etkili olduğu diğer hastalıklar ise şunlardır:
- Gastrit ve ülseratif kolit
- Sistemik lupus eritamatus
- Gut hastalığı
- Behçet hastalığı
- Koordinasyon, denge ve yürüme problemleri
- Myofasial ağrılar ve fibromiyalji
- FMF (Ailevi Akdeniz Ateşi)
- PMS (Premenstrual Sendrom)
- Omurga problemleri
- Kronik Kas Rahatsızları
- Fizyoterapi ve Rehabilitasyon alanına ait tüm rahatsızlıklar
Psikonöroimmünolojik Hastalıkların Nedenleri Nelerdir?
Bu hastalıklar üç temel etken nedeniyle ortaya çıkabilir. Bu etkenler hastanın beslenme durumu, stres yoğunluğu gibi faktörler nedeniyle hastalığı çok yönlü olarak tetikleyebilir.
- Biyolojik sebepler (genetik bozukluklar vs.)
- Sosyal etkenler (iş durumu, aile durumu ve çevresel faktörler…)
- Psikolojik etkenler (kişilik ve stres problemleri)
Klinik Psikonöroimmünoloji Nedir?
Klinik psikonöroimmünoloji, 1980’lerden sonra dikkat çekmeye ve önem kazanmaya başlayan bir alandır. Kısaca Klinik PNİ ( cPNİ ) olarak adlandırılan psikonöroimmünoloji psikolojinin bağışıklık ve sinir sistemi üzerindeki etkilerini inceler. Bu alan için sadece bağışıklık ve sinir sistemi değil genetik faktörler, hormonlar ve davranışsal durumlar da göz önünde bulundurulur. Disiplinler arası yaklaşımlardan sıklıkla yararlanan psikonöroimmünoloji, hastalıkların teşhis ve tedavisinde rol alacak olan hekim ve diğer sağlık branşlarıyla bütüncül yaklaşımlarla iç içe hareket eder. Bu açıdan, alanında uzman klinik psikonöroimmünolog sizin için kişiye özel tedavi planları hazırlar. Bu tedavinin en büyük avantajlarından biri de hastalığa neden olan faktörün bir travmadan kaynaklandığının tespit edilmesinde etkili olmasıdır.
Böylece hastalığın immünoloji yani bağışıklık sistemi açısından da etkisi ortaya konulabilir.
Psikonöroimmünoloji Terapileri Başarılı Sonuçlar Veriyor
Psikonöroimmünoloji terapilerinde amaç, hastalığın nedenini ve gelişmesinde etkili olan faktörleri tanımlamaktadır. Bu tür tedavilerde sadece semptomlara yönelik uygulamalar yapılmaz. Aynı zamanda hastalığın kökenine de inilir. Böylece tam iyileşme sağlanmaya çalışılır. PNİ tedavileri koruyucu sağlık açısından oldukça önemlidir. PNİ, pek çok hastalığın tedavisinde aktif olarak kullanılmakla birlikte depresyon ve kanser türlerinin tedavisi için umut verici sonuçlar sunuyor. Tabi ki herşeyden önce konu insan sağlığı ise multidisipliner çalışma ilkesi unutulmamalıdır.
Psikonöroimmünoloji Beslenmeyle Yakından İlişkilidir
PNİ, çalışmaları beslenme ile ilgili günümüze kadar doğru bilinen pek çok bilginin yanlışlığını vurguluyor. PNİ, sık beslenmenin insan sağlığı için uygun olmadığını ortaya koyuyor. Günlük hayatta sıklıkla tükettiğimiz baklagillerde ve ekmekte bulunan gluten ve lektin adı verilen bir protein bağırsak duvarındaki koruyucu yapının zedelenmesine neden olur. PNI yaklaşımlarına göre bu tür beslenme yapısı mikrop, bakteri ve diğer zararlıların kana karışmasına neden olur. Bu nedenle kanser de dahi olmak üzere pek çok hastalık ortaya çıkabilir. Kırmızı ette bulunan 5-Neu GC isimli protein ise vücuda alınır alınmaz okside olmuş hücrelerin etrafını çevreleyerek bu hücrelerin bağışıklık sistemi tarafından tanımlanmasına engel olur. Böyle bir durumda bağışıklık sistemi işlevini sağlıklı bir şekilde sürdüremez. Bağışıklık sisteminin işlevini sağlıklı bir şekilde ilerletememesi demekte hastalıklara yatkın olmak manasına gelir. Bu örneklerde olduğu gibi beslenme tarzının bağışıklık sistemi üzerinde pek çok etkisi vardır. Bu nedenle PNI tedavisinde hastanın beslenme durumunun da takip edilmesi tedavinin olumlu seyretmesi açısından oldukça önemlidir.
Klinik Psikonöroimmünolojiden Kimler Yararlanabilir?
Yazımızın ilk girişinde de bahsettiğimiz üzere teşhis ve tanısı hekim tarafından koyulmuş olan tüm hastalıklara ek olarak, uyku problemleri, stres, depresyon, anksiyete, enerji düşüklüğü, yorgunluk, kronik sağlık sorunları, otoimmün hastalıklar, alerji, eklem sorunları, sindirim rahatsızlıkları, hormonal problemler ya da metabolik düzensizlik gibi sağlık sorunları yaşayan herkes bu tedaviden yararlanabilir. Kişiye özel tedavi planlarıyla hastalıklarınıza neden olan faktörlerin tanımlanmasını sağlayabilirsiniz. Özellikle de gizli kalmış ruhsal problemler, fizyolojiyi olumsuz etkilediği pek çok bilimsel çalışmada ortaya konulmuştur. PNI, yaklaşımlarıyla bu tür gizli kalmış problemlerin çözülmesi ve bunların fizyolojiye verdiği hasarın en aza indirilmesini sağlayabilirsiniz. Klinik Psikonöroimmünoloji bu alanda eğitim almış ve bu eğitimi başarıyla tamamlamış olan; fizyoterapist, doktor, diyetisyen ve psikolog gibi sağlık profesyonellerinin Klinik Psikonöroimmünolog ya da Klinik Psikonöroimmünoloji Terapist’i ünvanları almış olmaları bu konuda ki yetkinliklerini göstermektedir.